Spanje

Spanje heeft het grootste wijnareaal van West-Europa. De ongeveer 1,2 miljoen hectare wijngaard vertegenwoordigt zelfs bijna de helft van het totale wijngaard oppervlak van de EU.  Vreemd genoeg is de jaarproduktie maar 37 miljoen hectoliter, waarmee Spanje achter Frankrijk en Italië, de derde wijnproducent van de EU is. Het gemiddelde rendement is hooguit 25 hl/ha terwijl dat in Frankrijk zo rondom de 55-60 hl/ha ligt.

Dit lage rendement wordt veroorzaakt door 3 factoren: Als eerste uiteraard het droge klimaat. Weinig regen en als het regent is het vaak kort en hevig waardoor het water wegstroomt naar lager gelegen delen en niet in de grond in de wijngaard  kan zakken.  De 2e reden ligt in het feit dat de wijngaarden op hele arme gronden liggen . Goed voor de kwaliteit van de druif maar slecht voor de opbrengst. Tenslotte ligt de lage volume in het feit dat de wijnbouw nog fors traditioneel is. Veel wijngaarden werken nog met bush vines. Goed voor de kwaliteit maar zeer laag in opbrengst. Gelukkig zien we tegenwoordig steeds meer, de vroeger verboden,  dripirrigatie als oplossing.
Vele soorten wijn
Stille wijnen
Het grootste deel van de Spaanse wijnen is rood. De belangrijkste druif hiervoor is de Tempranillo. De Tempranillo komt ook veel voor onder een andere naam wat nogal verwarrend is.  Verreweg de meeste witte wijnen komen uit centraal-Spanje, de DO La Mancha. Tot voor kort stond daar ook de meest aangeplante druif te wereld: De volledig onbekende Airèn. Echter een zeer groot gedeelte van deze wijnen wordt gedistilleerd voor de productie van brandy: de Spaanse versie van cognac en armagnac. Witte kwaliteitswijnen komen vooral uit de meer noordelijke gebieden, zoals Galicia, Rueda, Somontano en Penedès.

Cava

De mousserende wijn van Spanje heet Cava. Het is een op zichzelf staande DO. Deze DO is niet direct aan één regio verbonden.  Ongeacht hun geografische ligging hebben al deze 5 separate gebieden de DO Cava. DE DO wordt dus hier afgegeven op de productie methode. Het belangrijkste productiegebied is de noordoosthoek van Spanje, bij Barcelona. Hiervoor is de methode traditionelle met de 2e gisting op fles voorgeschreven. Per jaar wordt ongeveer 1,5 miljoen hectoliter cava geproduceerd. Het wijngaardoppervlak van de DO Cava is ongeveer 32.000 hectare. De kwaliteit heeft hier een brede bandbreedte.
Versterkte wijnen
Vooral in Andalucía – in het diepe en warme zuiden – worden verschillende versterkte wijnen gemaakt. Uit een deel van die streek komt een unieke versterkte wijn: sherry. Deze wijn mag alleen sherry heten als hij uit het Sherrygebied komt: Jerez genaamd. Sherry maakt tegenwoordig een moeilijke tijd door. Ten onrechte: het is een zeer complexe en veelzijdige wijn.
Appellaties en classificaties
De kwaliteitsindeling van Spaanse wijnen komt overeen met die van de Italiaanse en Franse wijnen. Ze werken allen volgens het appellatie pyramide model.

Als gebruikelijk zien we onderaan de Vino de Mesa. Dit kunnen dus zeer eenvoudige wijnen zijn, welke samengesteld zijn uit allerlei gebieden uit heel Spanje. Echter ook hier kan het ook een experimentele (top) wijn zijn ,die zich niets aantrekt van allerlei voorgeschreven regels. Kijk dus niet op van een hele dure fles in deze klasse.

De 2e laag hierboven bestaat ook hier uit de IGP wijnen. Indicación geográfica protegida worden deze genoemd. Vaak zien we hiervoor ook de naam Vino de la Tierra op het etiket.

De AOP-wijnen van Spanje zijn geklasseerd als DO of DOCa
DO staat voor Denominación de Origen, of herkomstgebied.
DOCa staat voor Denominación de Origen Calificada.

In tegenstelling tot Frankrijk maar net als Italië heeft Spanje ook een super classificatie laag.  In Spanje hebben alleen de wijnen van Rioja en Priorat deze erkenning.

Momenteel heeft Spanje 69 beschermde herkomstbenamingen, en ieder jaar komen er enkele bij. Tussen 1994 en 2006 is het aantal DO’s verdubbeld.
Elite klasje
Vino de Pago en Vino de Pago Calificada: Dit zijn bijzonderheden binnen de Spaanse wijnwet. Het gaat om wijnen met een zeer nauwkeurige herkomstbenaming, die van de ‘pago’, of wijngaard. De Vino de Pago liggen soms helemaal zelfstandig, maar komen ook voor binnen DO en DOCa. Deze kwaliteitsklasse lijkt op de Zuid-Afrikaanse Estate Wine Er zijn dertien gebieden met deze kwalificatie. Ze zijn vooral te vinden in de autonomias Castilla-La Mancha en Navarra.
WijnRegio’s :
Spanje is opgedeeld in negentien ‘autonomías’ ofwel gewesten met zelfbestuur. De grenzen van de meeste DO-wijngebieden vallen vaak samen met de grenzen van een autonomía.
Dit levert de volgende zones op:
Noordwest-Spanje
Deze zone omvat vier autonomías:

Galicia

Baskenland (País Vasco)

Asturias
Cantabria.

Het klimaat heeft hier wel veel last van de Atlantische Oceaan. Daardoor is het hier kouder, natter en winderiger dan in het binnenland.  De wijnen zijn dan ook licht en fris. Ze zijn meestal wit, maar er zijn ook enkele lichte rode wijnen. De belangrijkste DO van deze zone is Rías Baixas in Galicia, gemaakt van de Albarino druif.
Ebro
Deze zone ligt langs de rivier de Ebro en heeft drie autonomías:

La Rioja

Navarra

Aragón

De belangrijkste DOC is natuurlijk de DOCa Rioja. Het is er hier beduidend warmer en droger dan in het noordwesten. Rioja is bekend door de hele wereld en vooral geliefd door zijn vriendelijke karakter welke mede een gevolg is de ondergane eikenhouten vaten.
Duero
Een groot deel van de wijngaarden ligt in het stroomgebied van de rivier de Duero. De belangrijkste DO’s zijn Ribera del Duero, Rueda en Toro. Er heerst een continentaal klimaat. De ligging ten opzichte van de rivier en de hogere ligging van de wijngaarden leveren diverse mesoklimaten op en daardoor ook heel verschillende wijnen. Rueda is bijvoorbeeld tegenwoordig een zeer bekend gebied waar overwegend frisse en strakke witte wijnen gemaakt worden van de Verdejo druif  , terwijl Toro en Ribera del Duero vooral bekend zijn om de kwaliteit van hun rode wijnen. De wereld beroemde wijnen van Vega Sicilia komen uit Ribera del Duero.
Cataluña
Het is een wijnzone van grote betekenis, met veel diverse DO’s. Veelal gesitueerd langs de kust net ten zuiden van Barcelona. De belangrijkste hiervan zijn Costers del Segre, Penedès en Priorat. Het klimaat is mediterraan met warme zomers en zachte winters en voldoende regen. Naar het binnenland zijn er meer continentale invloeden. Dat komt door de bergketen die direct langs de kust loopt. Priorat staat bekend om zijn typische stijl welke direct veroorzaakt wordt door de grote hoeveelheid leisteen in de bodem.
Midden-Spanje
Madrid

Castilla-La Mancha

Extremadura

Hier heerst een landklimaat met erg hete zomers en nogal koude winters. Dit klimaat vereist sterke wijnstokken die daartegen bestand zijn. La Mancha is een enorm wijngebied, waar vooral wijnen van de onbekende Airén druif worden gemaakt alsook  goedkope rode wijnen van de. tempranillo druif.  Veel volume wijnen.
Levante en Baleares
Dit gebied omvat drie autonomías:

Valencia

Murcia

Islas Baleares

Valencia en Murcia vormen samen het gebied Levante: de kuststrook rond de grote stad Valencia. Levante heeft een hogere gemiddelde temperatuur dan Cataluña, dat noordelijker ligt. Wijnen zijn vaak erg zondoorstoofd maet een hoog alcohol percentage.
Andalucía
Het klimaat van de autonomía Andalucía (Andalusië) is bijna woestijnachtig: heet en droog. Echter de kalkgrondbodem is een uitstekende spons die gedurende de winter heel veel regen absorbeert om in de zomer weer af te kunnen geven.  Andalucía heeft een wereldberoemde DO: Sherry. Deze versterkte wijn komt alleen uit een klein, driehoekig gebied ten westen van Cádiz.
Islas Canarias
De Canarische Eilanden (Spaans: Islas Canarias) vormen een zelfstandige autonomía. veel lokale produktie en consumptie. Zeer weinig export.